ZELFORGANISATIE ESSENTIAL

Zelfsturing of Zelforganisatie?!

Voor de goede orde, en plat gezegd: het maakt mij niet uit. Als het er in de kern maar om gaat dat medewerkers meer autonomie krijgen. Voorheen spraken we dan ook over (semi) autonome teams. Meer zeggenschap en daarmee verantwoordelijkheid in (multisiciplinaire) teams. Minder “scheiden van denken en doen”. Want management sec voegt niets toe. Leiderschap wel.

illustratie: Bas van der schot

Management sec voegt niets toe, leiderschap wel

Andere benamingen zijn High Productive Teams, Werkcellen, Empowered teams, Cirkels - in terminologie van Holacracy, fabriek in de fabriek (oorsponkelijk bij Philips), Taakgroepen en Resultaatverantwoordelijke teams.

Zelfsturing zou voorbehouden zijn aan zelf rihting geven. Dus (vooraf) je doel/ te verwachten resultaat (mede) bepalen. Een zelfsturend team is daarmee het kleinst te onderscheiden deel van een organisatie, Zelfsturing leidt tot platte organisatiestructuren.

Zelforganisatie is dan zelfsturing binnen kaders van (door management) gegeven doelen/ te verwachten prestatie. Zelforganisatie past binnen een hiërarchie. Het organisatiedoel (de purpose) wordt doorvertaald in de organisatie. Dit zal alleen “werken” als de medewerkers/ deelnemers van een team betrokken worden bij de vaststelling van deze doelen (coöptatie). En dat deze niet ‘van boven” worden opgelegd. Intrinsieke motivatie versus extrensiek.

In beide gevallen betreft het over zelfmanagement. Verantwoordelijkheid nemen voor het eigen gedrag en welzijn. Dit voelt dit heel natuurlijk. En staat daarmee dicht bij het begrip autopoiese. Letterlijk “zelf-productie”. Een (biologisch) autonoom systeem dat zichzelf vormt en in stand houdt. Daarover later meer.

Zelforganisatie begint bij betrokkenheid

Bas Bisschops,
Directeur marketing & Communicatie Retail
ABN Amro

Afbeeldling zelfsturing zelforganisatie zelfmanagement.

Een mooi onderscheid tussen Zelforganisatie & Zelfsturing (als je dat al wilt maken) wordt gemaakt door Nicoline Mulder:

Zelforganisatie = bewust dingen niet doen, maar laten ontstaan. Ultieme vorm van zelforganisatie is een samenwerking die ontstaat, omdat de mensen elkaar vinden op de inhoud. Zich beseffend dat ze samen verder komen. Ze komen er vanzelf achter dat het slim is een aantal zaken "centraal" te organiseren. (Een soort van) management ontstaat.

#Zelforganisatie ontstaat "van binnenuit". Autopoiesis is zeker een begrip waar ik me verder in ga verdiepen.

Dat is wezenlijk anders dan Zelfsturing. Waarbij een team, ván het management (het bestaande "managementdiscours") vrije ruimte krijgt. "Van buitenaf" dus.

Ze vat het mooi samen:- "spontaan ontstane zelforganisatie, versus een in de missie passende zelfsturing".

There is a bumblebee poster hanging at the NASA Space Science Center, that says:

"The aerodynamic body of bumblebees is not fit to fly, but it's good that the bumblebee doesn't know it"

In the law of physics, the aerodynamic rule says - the width of the wings is too small to keep her massive body in flight. But the bee doesn't know, knows nothing about physics or its logic - and still flies.

This is something we can all do. Fly and prevail in every moment in the face of any difficulty and in any circumstance, despite what they say.

Let us be bees, no matter the size of our wings, we take flight and enjoy the pollen of life.