zelforganisatie

zelforganisatie


ZELFSTURING OF ZELFORGANISATIE?!


Veel verschil tussen Zelfsturing en Zelforganisatie is er niet. Toch? 
Voor de goede orde, het maakt mij niet uit. Als het er in de kern maar om gaat dat medewerkers meer autonomie krijgen. 

Zelfsturing zou voorbehouden zijn aan zelf richting geven. Dus (vooraf) je doel/ te verwachten resultaat (mede) bepalen.

Zelforganisatie is dan zelfsturing binnen kaders van (door management) gegeven doelen/ te verwachten prestatie.

zelforganisatie


VOOR WELK PROBLEEM IS ZELFORGANISATIE EEN OPLOSSING?


Bij het formuleren van de organisatiedoelen beperken beslissers zich vaak tot operationele en financiële doelen. Zoals productiviteit, rendement en efficiëntie. Bij zelfsturing liggen de doelen primair op de kwaliteit van dienstverlening (bijvoorbeeld klanttevredenheid) en effectief samenwerken (zoals medewerkerstevredenheid). Wanneer deze doelen gerealiseerd worden, vormen financiële en operationele doelen een vrijwel logisch gevolg. Andersom geldt evenwel niet! (Fred J. Rorink, als reactie op Lenette Schuijt, ManagementSite 11 febr. 2020)

hiërarchie
zelforganisatie

zelforganisatie


Elementen van Zelforganisatie 


Zelforganisatie is geen panacee. Maar ook niet het tegenovergestelde ("het zal nooit werken"). "Fundamentalisten" miskennen de enigst geldende wet van organisatiekunde: er ís geen beste manier. Zelforganisatie is een oplossing in bepaalde situaties. Óf Zelforganisatie slaagt hangt af van veel aan factoren. Die ook nog eens met elkaar samenhangen. Op deze bladzij (een poging tot) overzicht. Disclaimer: dit komt nooit af. Dit artikel zal altijd "under construction" blijven. 

ZELFORGANISATIE


Vormen

van Zelforganisatie


Zelforganisatie is geen "one size fits all". Er zijn verschillende vormen.

Het is zaak een structuur te kiezen die past bij de inhoud van het werk en de omgeving waarin dat plaatsvindt. Bedrijfsleven, Zorg of de Overeheid. Business tot Business of levering aan de de klant. Hoe groot is de organisatie en wat voor mensen werken er. 

zelforganisatie
sociocratie
holacracy

ZELFORGANISATIE


SOCIOCRATIE VERSUS HOLACRACY, HOE ZIT DAT?


Wat is de relatie tussen Sociocratie en Holacracy. Een medewerker van HolacracyOne moest het antwoord schuldig blijven. Hij verwees naar het boek “We the people” van Sharon Villines en John Buck, welke hij nog moest lezen. De geschiedenis van Sociocratie wordt beschreven in het artikel “Holacracy te dogmatisch?”, door Walter van Hulst op ManagementSite. Brian Robertson, oprichter van HolacracyOne, is er duidelijk over. In het lezenswaardig artikel “History of Holacracy” op zijn site verwoordt hij dat Holacracy schatplichtig is aan Sociocratie. Dit schrijven is gebaseerd op beide artikelen. Aangevuld met de presentatie “Sociocracy and Holacracy - a comparison” van Christian Rühter  op YouTube.

ORGANISEREN


VAN TAKEN NAAR ROLLEN


Een lerende organisatie heeft een soort van "kikkerdril structuur". Dit is een structuur opgebouwd uit rollen in plaats van functies. Deze organisaties pakken het beschrijven van taken/ rollen precies omgekeerd aan. Ze kijken eerst welke werkzaamheden er zijn binnen een organisatie. Om vervolgens alle relevante werkzaamheden te bundelen in rollen, en cirkels of teams. Pas daarna wordt de koppeling gemaakt naar de mensen.

sociocratie

ZELFORGANISATIE


BESLUITVORMING BIJ ZELFORGANISATIE


Eén van de gebieden waarmee je een team/ organisatie snel succesvoller kan maken, is door de besluitvorming helderder te maken. Ervaring met besluitvorming in traditionele organisaties is vaak dat het langdradig is, saai, inefficient, met ego's die het hoogste woord voeren. Besluiten  nemen op de juiste plek, zit als het ware "ingebakken" in de eenvoud/ structuur van Zelforganisatie. Besluiten nemen zo dicht mogelijk bij de plek waar het gebeurt/ waar dat nodig is. En niet gecentraliseerd bij een manager of "hogerop" in de hiërarchie.

organiseren


TEAMFASEN NAAR ZELFORGANISATIE


Zelfsturing is niet "uit" of "aan". Elk team zit op het continuüm tussen "volledig aangestuurd" tot "volledig zelfsturend'. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat teams niet in een fase zijn te plotten. Er ís geen lineair verband in de ontwikkeling van zelfsturende teams vast te stellen. Sterker nog, ze ontwikkelen zich tegelijkertijd over meerdere fasen. Wel is de conclusie gerechtvaardigd dat teams zich ontwikkelen ván eenvoudige taken naar meer complexe.

sociocratie

organiseren


DAO - DECENTRALIZED AUTONOMOUS ORGANIZATION


Het organiseren van werk(zaamheden) staat aan de vooravond van een revolutie. Alles lijkt erop dat een aantal trnds samenkomen die een perfécte voedingsbodem vormen voor DAO's - Decentralized Autonomous Organizations. Met behulp van Technologie (vooral Blockchain) is het mogelijk veel van de benodigde regels en afspraken vast te leggen in Smart Contracts. Met DAO's bevrijd je menselijk potentieel en de energie van iedereen die wil bijdragen aan vernieuwing. 

sociocratie

organiseren


DE MAGIE VAN HET MIDDEN BIJ ZELFORGANISATIE

IN DE ZORG


Een waardevol webinar. Over de rol van teamleiders ("de magie van het midden") bij Zelforganisatie in de Zorg. @Marcel Coerver, geïnterviewd door Evelyne-Hadeweg-Scheffer bij @SemcoStyleInstitute.