GEDRAG


Het Omstanderseffect

Aflevering 3 van Corridors of Power (NPO PLus) gaat over de genocide in Rwanda. Amerikaans' onderminister voor democratie en mensenrechten vraagt zich af hoe het heeft kunnen gebeuren dat de VS en heel de wereld heeft toegekeken terwijl er in amper 100 dagen 800.000 Tutsi's op gruwelijke wijze zijn vermoord.

 

Er wordt in deze wel gesproken over het omstanderseffect. Door Rutger Bregman in zijn bestseller "De meeste mensen deugen" (hoofdstuk 9) aan de hand van de volgende casus beschreven.

Het is 13 maart 1964, 3.19 uur 's-morgens als Catherine Susan Genovese (Kitty, zoals iedereen haar noemt) haar auto parkeert bij het metrostation Austin Street, New York. Ze begint de korte wandeling naar haar appartement, 30 meter verderop.

 

Vanuit het niets doemt er een man voor haar op. "O my God, hij heeft me gestoken! Help! Help" SCHREEUWT ze. Er gaan wat lichten aan. Er worden ramen opengeschoven, stemmen klinken door de nacht. "Laat dat meisje met rust". Maar dezelfde man komt terug en steekt haar een tweede keer. Ze, strompelt nog net de de hoek om als ze ROEPT  "Ik ga dood! Ik ga dood!"

 

Niemand komt er naar buiten. Niemand schiet te hulp. Niemand belt zelfs de politie. De aanvaller komt een derde keer terug en steekt hij haar bij de trap van haar appartementencomplex.

Het is 3.50 uur als de politie een telefoontje krijt. Van een buurman die lang heeft getwijfeld. Twee minuten later zijn de agenten ter plekke, maar dat is te laat. "Ik wilde er niet bij betrokken raken", verontschuldigd de beller zich. 

 

Dit zijn de woorden die de wereld overgaan. Kitty's moord gaat de geschiedenis in, niet vanwege de dader of het slachtoffer maar vanwege de toeschouwer. Een half uur hebben 38 burgers de moord gezien/ gehoord, gedurende drie verschillende aanvalsgolven. Kitty had nog in leven kunnen zijn. Of zoals een agent zei "Eén telefoontje was genoeg geweest".  

Waar kwam de apathie van de buurtbewoners vandaan? Dit wordt het omstanderseffect genoemd. Uit onderzoek blijkt dat proefpersonen die denken dat zij de enige zijn die een roep om hulp horen, daarvan gaat 100% tot actie over. Maar in geval dat iemand denkt dat er vlakbij anderen zijn om te helpen, dan wordt er slechts in 62% van de gevallen tot actie over gegaan. Kitty stierf dus niet ondanks, maar dankzij het feit dat heel de buurt wakker schrok.

 

Rutger Bregman maakt vervolgens gehakt van dit onderzoek. Uit meta-analyse blijkt dat het omstanders effect bestaat. Maar - als omstanders met elkaar kunnen communiceren (niet van elkaar zijn afgesloten) - in dat geval is er sprake van een omgekeerd effect. Een groter aantal omstanders leidt met communicatie tot meer - in plaats van minder hulp. In de grote stad, een drukke metro en op volle pleinen ben je dus nooit alleen.

En wat de documentaire serie Corridors of power betreft - kijk dit niet voor het naar bed gaan. Never forget - never again, blijkt helaas niet de werkelijkheid.

WAT KAN IK VOOR JOU BETEKENEN


Ik help (afdelings) managers en teams in productie, logististiek, dienstverlening of non-profit.

Met het realiseren van Zelforganisatie.

Met als resultaat: meer betrokkenheid, lager verzuim, verantwoordelijkheid en een beter resultaat.