GEDRAG
D I S C
Wat is DISC, wat kun je ermee en waarom is juist dit zo populair?
De bedenker van DISC is Harvard professor en psycholoog William Moulton. Zijn publicatie “Emotions of normal people” dateert uit 1928. Hij hanteert voor het eerst een soort van "esparanto” taal om normaal gedrag te kunnen benoemen, zonder stempels (van afwijkingen). DISC is een veel gebruikt, hoog gevalideerd instrument.
DISC is een afkorting van Daadkracht, Invloedrijk, Sociaal en Consciëntieus. Het is een instrument dat met regelmaat wordt gebruikt in het wordingsproces richting Zelforganisatie. Het is een gemakkelijk te begrijpen - universele - "taal" om gedrag, talent en verschil in manieren van communiceren te benoemen. Hoe ga jij bijvoorbeeld om met verandering, waar krijg jij energie van, met wat voor soort mensen werk jij goed samen - of juist niet?
Een DISC profiel geeft je voorkeuren in communicatie en gedrag. Het geeft inzicht in wat je motiveert, in welke omgeving je floreert, hoe je prettig samenwerkt en wat mogelijke valkuilen zijn. Daarnaast laat een DISC profiel zien of je voorkeursstijl tot uiting kan komen in je omgeving. Dit wordt ook wel het “masker” genoemd. Jou bekend, onbekend aan de ander. Wanneer er veel verschil zit in ”wat je in je hebt” en wat je kan laten zien, levert dat spanning op. Als laatste levert DISC inzicht in hoe je reageert onder druk en stress. Dit is je automatische reactie. Vaak op basis van oude, ingesleten reactiepatronen.
DISC helpt om tot een optimale samenwerking te komen door de diversiteit in een team te "zien" en te benutten. Samenwerken bestaat bij de gratie dat mensen verschillen. Het werken met DISC (profielen) helpt een team om optimaal gebruik te maken van deze verschillen in talenten en interesses.
Gedrag is deels genetisch bepaald en wordt door je omgeving (normen en waarden) beïnvloed. DISC is niet wie je bent! Het geeft slechts het topje van de ijsberg. Je bent niet “geel” of “groen”. DISC geeft informatie op gedragsniveau, maar zegt weinig over dieper gelegen fundamenten van persoonlijkheid zoals waarden, drijfveren, overtuigingen. DISC is niet bedoeld om te labelen! Hoewel het daartoe wel uitnodigt.
Anaïs Nin, Frans schrijfster
Herken je gevoel dat je “jeuk” krijgt van iemand, maar je weet niet goed waar dat aan ligt. Hoe jij reageert is afhankelijk van “je kleur”. Niet iedereen heeft bij eenzelfde gebeurtenis eenzelfde beleving. Je kleurt het met je eigen bril. Je vormt je een beeld in 3 - 7 seconden. Niks mis mee. Zoals het Youtube filmpje “the spinning ballerina”. Draait ze nou rechtsom, of linksom, of .. kun je haar zelfs met je gedachten sturen .. ..
Op de assen taakgericht - mensgericht en doener versus denker, onderscheid DISC 4 karaktertrekken waarvan ieder meer of minder gebruik maakt:
Bron: Mirjam Suijdendorp
De 4 voorkeursstijlen nader toegelicht:
Hoog in D: Daadkrachtig,
Duidelijk, Direct, Dominant; Doener
actief en besluitvaardig; gaat de uitdaging aan
Stelt WAT-vragen
Doet: kort en krachtig; is direct; gaat de uitdaging aan; een multi-tasker; heeft een vlot tempo; en grote lijnen; is zakelijk; houdt graag de controle; reageert direct op confrontaties
Laat zien: neemt de leiding, is ongeduldig; op resultaat gericht; besluitvaardig
hekel aan: gecontroleeerd worden; hun besluit in twijfel trekken
Spreekt: luid; krachtig; gebiedend; valt met gemak in de rede; praat snel en dwingend;
Woorden als: nieuw; snel; resultaat; kiezen; efficiënt; besparing; nú; innovatief; tijdsbesparing
Doel/ omgeving: zoekt autoriteit; gaat voor verandering; heeft uitdaging nodig; neemt risico; hij vormt zijn omgeving; wil weerstand overwinnen; resultaten boeken; zijn doelen behalen Thuis: organiseert het huishouden; kan kinderen depressief maken
Basisbehoefte: controle; onafhankelijkheid en presteren
Basisangst: verliezen; verlies van controle; en door anderen gebruikt worden
Kwaliteit: niet bang voor conflict; een geboren leider; acteert dynamisch en actief; is vastbesloten; onafhankelijk; zelfstandig; straalt vertrouwen uit; is niet gauw ontmoedigt; zeer doelgericht; houdt van verandering; heeft een sterke wil; is niet emotioneel; overziet het geheel; onderneemt snel actie en stimuleert activiteit; tegenwerking - fijn!; heeft vaak nog gelijk ook
Uitdaging: kan direct en aanvallend zijn; heeft een sterk eergevoel; is bazig en ongeduldig; ontspannen is lastig; houdt niet van tranen; loopt te hard van stapel; is veeleisend en tactloos; geeft geen complimenten; wordt onsympathiek gevonden; houdt van ruzie/ tegenspraak; is driftig; grof; soms betweterig; onstuimig; erkent geen verlies; is onbuigzaam; toont geen begrip voor fouten; domineert; wordt verveeld door details; manipuleert mensen; te onafhankelijk;
Hoog in I Interactief/ Invloedrijk, inspireert, Invloedrijk;
optimistisch; motiveert (is enthousiast); gemotiveerd door erkenning, populariteit en plezier
Is spraakzaam en open
Stelt WIE vragen
Doet: is dynamisch; heeft humor; is vriendelijk; denkt in grote lijnen; veel praten (luisteren niet zo belangrijk); kán empathisch luisteren; is optimistisch; be- en aanmoedigend;
Laat zien: vrolik; emotioneel; levendig; maakt graag tempo; is mensgericht; leeft ietwat ongeorganiseerd; out of the box
hekel aan: lijstjes/ routine; binnen bepaalde tijd iets moeten afronden; afwijzing
Spreekt: praat veel; gaat van de hak op de tak; heel uitgebreid, met humor
Woorden als: leuk; bijzonder; nieuw; uniek; exclusief
Doel/ omgeving: maakt graag plezier, met veel mensen; houdt van interactie; houdt van mensen samen laten werken om resultaten te boeken
Thuis: houdt van gezellig; een wilde wanorde
Basisbehoefte: erkenning; ego; plezier
Basisangst: isolatie; afgewezen worden; niet aardig gevonden worden
Kwaliteit: aantrekkelijk persoon; spraakzaam en humoristisch; enthousiast; flexibel; spontaan; vaak vrolijk en bruisend; creatief en kleurrijk; inspirerend; maakt gemakkelijk nieuwe vrienden; houdt van mensen; is niet wraakzuchtig; bedenkt met gemak nieuwe activiteiten; is energiek; nooit saai; wel nieuwsgierig
Uitdaging: is emotioneel; een kletsmajoor; vergeet gemakkelijk namen; heeft een rusteloze energie; kan egoïstisch zijn; lacht en spreekt luid; is een opschepper; ongedisciplineerd; vergeet verplichtingen; overdrijft vaak; té blij voor sommigen; is ook naïef, laat zich inpakken; wordt gemakkelijk boos; wordt nooit volwassen; luistert niet; zet niet door; ongeorganiseerd
Hoog in S Stabiel; Sociaal,;
behulpzaam,; betrouwbaar en coöperatief; rusige leefwerled
is ondersteunend; een loyale teamspeler; is rustig en geduldig; zorgzaam
Stelt HOE vragen
Doet: neemt mensen serieus; is vriendelijk; weet vertrouwen te krijgen; gaat in rustig tempo; kan empathisch luisteren
Laat zien: loyaal; kalm, voorspelbaar, rustig, rustig, beheerst; gemakkelijk in de omgang; conflict mijdend; gemakkelijk in de omgang; inzet van specialisme
hekel aan: niet weten waar aan toe te zijn; onenigheid; opgejaagd worden
Spreekt: vriendelijk en zachtjes; luistert; draait ook om de hete brij heen; liever niet telefonisch; zegt ja, terwijl hij eigenlijk ..
Woorden als: samen; betrouwbaar; eenvoud; garantie
Doel/ omgeving: harmonie; wil graag duidelijkheid; goed in 1:1 contact; samen met anderen resultaten bereiken; houdt minder van verandering
Thuis: heeft/ maakt tijd en accepteert goed en fout;slappe discipline
Basisbehoefte: zekerheid; veiligheid; harmonie
Basisangst: alleen zijn; conflict; bang voor veel verandering; verlies van zekerheid;
Kwaliteit: gemakkelijk en ontspannen; geduldig en evenwichtig; sympathiek; vriendelijk en luistert; gelukkig en tevreden; voor alles inzetbaar; vredig en aangenaam; bemiddelt bij problemen; stil, is geestig; haast zich niet; windt zich niet snel op; leeft mee, is begaan; competent en gelijkmatig; niet beledigend; heeft veel vrienden
Uitdaging:; houdt niet van verandering; past zich langzaam aan; vertrouwt de ander gemakkelijk; gaat confrontatie uit de weg ; gaat lang doorgaan bij slecht resultaat; is soms te lief voor elkaar; weinig enthousiast; besluiteloos en bezorgd; stille, met ijzeren wil; te verlegen; eigengerechtig; oordeelt over anderen; vermijdt verantwoordelijkheden; is niet doelgericht; motiveert zichzelf slecht; komt moeilijk op gang; kan lui en onzorgvuldig; ontmoedigt anderen; kijkt liever toe; blijft niet betrokken; soms sarcastisch en pesterig
Hoog in C Consciëntieus correctief; correct
taakgericht; analytisch; gedisciplineerd en accuraat met hoge kwaliteit;
Stelt WAAROM vragen
Doet: is gevoelig; accuraat; het draait om feiten; grondig analyseren; tijd geven tot nadenken; houdt van onderbouwen; is ietwat formeel; een perfectionist! stelt veel vragen; calculerend; wil redenen - het waaróm
Laat zien: op de achtergrond; structuur/ schema's/ lijstjes; sterke mening; consequent; teruggetrokken; georganiseerd; "beheerst"; het kan even duren
hekel aan: kritiek; snel beslissingen moeten nemen; hekel aan fouten
Spreekt: inhoudelijk; correct; weloverwogen; rustig tempo
Woorden als: nuttig; vertrouwd; is getest; hoge kwaliteit; zekerheid; garantie; zorgvuldig; gecontroleerd
Doel/ omgeving: is goed in mogelijke consequenties van activiteiten doordenken; check - dubbelcheck
Thuis: pietlut en geeft de kinderen de schuld
Basisbehoefte: alles grondig en correct doen
Basisangst: kritiek; falen; conflict
Kwaliteit: heeft oog voor detail en feiten; kan diepzinnig en bedachtzaam zijn; is ernstig en doelgericht; getalenteerd en creatief; soms filosofisch en poëtisch; idealistisch altijd; altijd perfectionistisch; geordend en georganiseerd; kan problemen van een ander oplossen; analytisch; kan geniaal, artistiek of muzikaal; altijd gewetensvol; is trouw en toegewijd; zuinig; precies en netjes; luistert naar bezwaren; tevreden met achtergrondpositie; kan heel creatief zijn;
Thuis: alles op orde
Uitdaging: praat te weinig of te intellectueel; is hoog gevoelig en voorzichtig; heeft veel verklaring nodig; perfectionistisch; onthoudt vooral het negatieve; is sceptisch over complimenten; heeft valse bescheidenheid; leeft soms in eigen wereld; schuldgevoelens; moeilijk tevreden; heeft behoefte aan erkenning; met regelmaat somber en zwaarmoedig; kan vijandig en wraakzuchtig zijn ; heeft een negatief zelfbeeld; selectief gehoor; planning duurt lang; wordt neerslachtig van fouten; analyse boven werk; toont slecht genegenheid
Bron:
zelforganisatiefabriek.nl
Iedereen heeft van alles wel iets. De meest voorkomende stijl is S (bij 70% van de mensen). Vaak is 1 van de 4 stijlen dominant. Maar op 3 stijlen bovengemiddeld scoren kán. Scoor je hoog op alles, dan is dit een "kameleonperspectief". Dat kost veel energie. Hiernaast, mijn eigen voorkeursstijlen.
De clou is - hoe ga je om met de ander - het best in z’n eigen ‘taal”. En wat kun je daarin doen/ bijsturen voor een effectieve samenwerking.
Een mooi voorbeeld van je communicatie afstemmen op de ander noemde Harry Slagman @StoryBusiness tijdens een workshop Storytelling. Stel, je bent op, skivakantie, en je gaat je vrienden hier iets over vertellen.
DISC geeft inzicht, zoals bij het Johari window (bekend van je slechte adem gebied). Het gaat om je “blinde vlek”: jou niet bekend, bij de ander wel bekend. Het gaat erom de “arena”, je open ruimte te vergroten. Benut je (onbekende) potentieel.
mijn DISC
Voor teamwerk is van belang of de voorkeursstijlen passen met rol en inhoud van het werk. En is er voldoende diversiteit; krijgt iedereen de ruimte om zijn of haar kwaliteiten te benutten. Waar zijn we heel goed in; wat missen we in het team. Misschien kan iemand meer in zijn kracht komen te staan. Of moeten we op een specifieke stijl selecteren/ aannemen.
Voor een goede samenwerking kan elke stijl goed met de eigen stijl overweg. Ze spreken dezelfde taal. Maar met alleen “jezelf” kom je nergens. Alleen D’s levert conflict op. Met alleen I’s is het vooral gezellig. Met S’n: verandert er niets, en alleen C’s streven eindeloos naar perfectie. Alle stijlen zijn nodig. Waardeer de andere stijl.
Diagonale stijlen zijn vaak conflicterend. Hoewel ze in het begin nog tot elkaar aangetrokken kunnen worden
Het wordt pas écht ingewikkeld als tegenovergestelde stijlen in eén persoon naar voren komen.
DISC is een eenvoudige aansprekende tool om (gewenst) gedrag bij samenwerking te benoemen. Dit is bij Zelforganisatie nog wel eens een heikel punt. DISC voorziet hierin. DISC is geen voorspeller van gedrag. En de wetenschappelijke onderbouwing laat te wensen over.
Als gedragsinstrument is DISC verwant met:
- webinar van Mirjam Suijdendorp, www. svppartners.nl
- webinar & artikelen van www. zelforganisatiefabriek. nl
- workshop Ellis Pranger - van den Boomen, EPB Training & coaching
De Caluwé onderscheidt 5 manieren van denken over veranderen - aan de hand van kleuren.
En die zijn "net" weer anders dan het kleurgebruik in DISC. Zo staat Rood in dit model juist voor de Menskant. En staat Geel in dit model voor Politiek/ machtsdenken - wat in het evouionair model weer aardig overeenkomt met Rood.
Maak duidelijk dus met wélk model je werkt, als je met kleuren duiding geeft aan organisaties, verandering, gedrag.
WAT KAN IK VOOR JOU BETEKENEN
Ik help (afdelings) managers en teams in productie, logististiek, dienstverlening of non-profit.
Met het realiseren van Zelforganisatie.
Met als resultaat: meer betrokkenheid, lager verzuim, verantwoordelijkheid en een beter resultaat.
Copyright © Alle rechten voorbehouden
