GEDRAG


D I S C

DISC, populair bij Zelforganisatie

Wat is DISC, wat kun je ermee en waarom is juist dit zo populair? 

De bedenker van DISC is Harvard professor en psycholoog William Moulton. Zijn publicatie “Emotions of normal people” dateert uit 1928. Hij hanteert voor het eerst een soort van "esparanto” taal om normaal gedrag te kunnen benoemen, zonder stempels (van afwijkingen). DISC  is een veel gebruikt, hoog gevalideerd instrument.



DISC is een afkorting van Daadkracht, Invloedrijk, Sociaal en Consciëntieus. Het is een instrument dat met regelmaat wordt gebruikt in het wordingsproces richting Zelforganisatie. Het is een gemakkelijk te begrijpen - universele - "taal" om gedrag, talent en verschil in manieren van communiceren te benoemen. Hoe ga jij bijvoorbeeld om met verandering, waar krijg jij energie van, met wat voor soort mensen werk jij goed samen - of juist niet?

 

Een DISC profiel geeft je voorkeuren in communicatie en gedrag. Het geeft inzicht in wat je motiveert, in welke omgeving je floreert, hoe je prettig samenwerkt en wat mogelijke valkuilen zijn. Daarnaast laat een DISC profiel zien of je voorkeursstijl tot uiting kan komen in je omgeving. Dit wordt ook wel het “masker” genoemd. Jou bekend, onbekend aan de ander. Wanneer er veel verschil zit in ”wat je in je hebt” en wat je kan laten zien, levert dat spanning op. Als laatste levert DISC inzicht in hoe je reageert onder druk en stress. Dit is je automatische reactie. Vaak op basis van oude, ingesleten reactiepatronen.

 

DISC helpt om tot een optimale samenwerking te komen door de diversiteit in een team te "zien" en te benutten. Samenwerken bestaat bij de gratie dat mensen verschillen. Het werken met DISC (profielen) helpt een team om optimaal gebruik te maken van deze verschillen in talenten en interesses.

Gedrag is deels genetisch bepaald en wordt door je omgeving (normen en waarden) beïnvloed.  DISC is niet wie je bent!  Het geeft slechts het topje van de ijsberg. Je bent niet “geel” of “groen”. DISC geeft informatie op gedragsniveau, maar zegt weinig over dieper gelegen fundamenten van persoonlijkheid zoals waarden, drijfveren, overtuigingen. DISC is niet bedoeld om te labelen! Hoewel het daartoe wel uitnodigt.

We zien de dingen niet zoals ze zijn, maar zoals wij zijn

Anaïs Nin, Frans schrijfster 

Herken je gevoel dat je “jeuk” krijgt van iemand, maar je weet niet goed waar dat aan ligt. Hoe jij reageert is afhankelijk van “je kleur”. Niet iedereen heeft bij eenzelfde gebeurtenis eenzelfde beleving. Je kleurt het met je eigen bril. Je vormt je een beeld in 3 - 7 seconden. Niks mis mee. Zoals het Youtube filmpje “the spinning ballerina”. Draait ze nou rechtsom, of linksom, of .. kun je haar zelfs met je gedachten sturen .. ..

Op de assen taakgericht - mensgericht en doener versus denker, onderscheid DISC  4 karaktertrekken waarvan ieder meer of minder gebruik maakt:

  • D = rood = Daadkrachtig
    hoe besluitvaardig ben je; hoe ga je om met problemen en uitdagingen
  • I = geel - = Interactief
    hoe uit je je verbaal in interactie met anderen; hoe "beweeg" je anderen/ haal je ze over voor jouw standpunt
  • S = groen = Stabiel
    hoe verhoud je je tot anderen; hoe ga je om met en reageer je op veranderingen in je omgeving
  • C = blauw = Consciëntieus
    hoe nauwkeurig en accuraat ben je; hoe reageer jij op regels en procedures

Bron: Mirjam Suijdendorp

De 4 voorkeursstijlen nader toegelicht: 

Hoog in D: Daadkrachtig,

Duidelijk, Direct, Dominant; Doener

actief en besluitvaardig; gaat de uitdaging aan

Stelt WAT-vragen

 

Doet: kort en krachtig; is direct; gaat de uitdaging aan; een multi-tasker; heeft een vlot tempo; en grote lijnen; is zakelijk; houdt graag de controle; reageert direct op confrontaties

Laat zien: neemt de leiding, is ongeduldig; op resultaat gericht; besluitvaardig

hekel aan: gecontroleeerd worden; hun besluit in twijfel trekken

 

Spreekt: luid; krachtig; gebiedend; valt met gemak in de rede; praat snel en dwingend;

Woorden als: nieuw; snel; resultaat; kiezen; efficiënt; besparing; nú; innovatief; tijdsbesparing

 

Doel/ omgeving: zoekt autoriteit; gaat voor verandering; heeft uitdaging nodig; neemt risico; hij vormt zijn omgeving; wil weerstand overwinnen; resultaten boeken; zijn doelen behalen Thuis: organiseert het huishouden; kan kinderen depressief maken


Basisbehoefte: controle; onafhankelijkheid en presteren

Basisangst: verliezen; verlies van controle; en door anderen gebruikt worden

 

Kwaliteit: niet bang voor conflict; een geboren leider; acteert dynamisch en actief; is vastbesloten; onafhankelijk; zelfstandig; straalt vertrouwen uit; is niet gauw ontmoedigt; zeer doelgericht; houdt van verandering; heeft een sterke wil; is niet emotioneel; overziet het geheel; onderneemt snel actie en stimuleert activiteit; tegenwerking - fijn!; heeft vaak nog  gelijk ook

 

Uitdaging: kan direct en aanvallend zijn; heeft een sterk eergevoel; is bazig en ongeduldig; ontspannen is lastig; houdt niet van tranen; loopt te hard van stapel; is veeleisend en tactloos; geeft geen complimenten; wordt onsympathiek gevonden; houdt van ruzie/ tegenspraak; is driftig; grof; soms betweterig; onstuimig; erkent geen verlies; is onbuigzaam; toont geen begrip voor fouten; domineert; wordt verveeld door details; manipuleert mensen; te onafhankelijk;


Hoog in I         Interactief/ Invloedrijk, inspireert,  Invloedrijk;

optimistisch; motiveert (is enthousiast); gemotiveerd door erkenning, populariteit en plezier

Is spraakzaam en open

Stelt WIE vragen

 

Doet: is dynamisch; heeft humor; is vriendelijk; denkt in grote lijnen; veel praten (luisteren niet zo belangrijk); kán empathisch luisteren; is optimistisch; be- en aanmoedigend;

Laat zien: vrolik; emotioneel; levendig; maakt graag tempo; is mensgericht; leeft ietwat ongeorganiseerd; out of the box

hekel aan: lijstjes/ routine; binnen bepaalde tijd iets moeten afronden; afwijzing

 

Spreekt: praat veel; gaat van de hak op de tak; heel uitgebreid, met humor

Woorden als: leuk; bijzonder; nieuw; uniek; exclusief

 

Doel/ omgeving: maakt graag plezier, met veel mensen; houdt van interactie; houdt van mensen samen laten werken om resultaten te boeken

Thuis: houdt van gezellig; een wilde wanorde

Basisbehoefte: erkenning; ego; plezier

Basisangst: isolatie; afgewezen worden; niet aardig gevonden worden

 

Kwaliteit: aantrekkelijk persoon; spraakzaam en humoristisch; enthousiast; flexibel; spontaan; vaak vrolijk en bruisend; creatief en kleurrijk; inspirerend; maakt gemakkelijk nieuwe vrienden; houdt van mensen; is niet wraakzuchtig; bedenkt met gemak nieuwe activiteiten; is energiek; nooit saai; wel nieuwsgierig

 

Uitdaging: is emotioneel; een kletsmajoor; vergeet gemakkelijk namen; heeft een rusteloze energie; kan egoïstisch zijn; lacht en spreekt luid; is een opschepper; ongedisciplineerd; vergeet verplichtingen; overdrijft vaak; té blij voor sommigen; is ook naïef, laat zich inpakken; wordt gemakkelijk boos; wordt nooit volwassen; luistert niet; zet niet door; ongeorganiseerd


Hoog in S        Stabiel; Sociaal,;

behulpzaam,;  betrouwbaar en coöperatief; rusige leefwerled

is ondersteunend; een loyale teamspeler; is rustig en geduldig; zorgzaam

 

Stelt HOE vragen

 

Doet: neemt mensen serieus; is vriendelijk; weet vertrouwen te krijgen; gaat in rustig tempo; kan empathisch luisteren

Laat zien: loyaal; kalm, voorspelbaar, rustig, rustig, beheerst; gemakkelijk in de omgang; conflict mijdend; gemakkelijk in de omgang; inzet van specialisme

hekel aan: niet weten waar aan toe te zijn; onenigheid; opgejaagd worden

 

Spreekt: vriendelijk en zachtjes; luistert; draait ook om de hete brij heen; liever niet telefonisch; zegt ja, terwijl hij eigenlijk ..

Woorden als: samen; betrouwbaar; eenvoud; garantie

 

Doel/ omgeving: harmonie; wil graag duidelijkheid; goed in 1:1 contact; samen met anderen resultaten bereiken; houdt minder van verandering

Thuis: heeft/ maakt tijd en accepteert goed en fout;slappe discipline


Basisbehoefte: zekerheid; veiligheid; harmonie

Basisangst: alleen zijn; conflict; bang voor veel verandering; verlies van zekerheid;

 

Kwaliteit: gemakkelijk en ontspannen; geduldig en evenwichtig; sympathiek; vriendelijk en luistert; gelukkig en tevreden; voor alles inzetbaar; vredig en aangenaam; bemiddelt bij problemen; stil, is geestig; haast zich niet; windt zich niet snel op; leeft mee, is begaan; competent en gelijkmatig; niet beledigend; heeft veel vrienden


 

Uitdaging:; houdt niet van verandering; past zich langzaam aan; vertrouwt de ander  gemakkelijk;  gaat confrontatie uit de weg ; gaat lang doorgaan bij slecht resultaat; is soms te lief voor elkaar; weinig enthousiast; besluiteloos en bezorgd; stille, met ijzeren wil; te verlegen; eigengerechtig; oordeelt over anderen; vermijdt verantwoordelijkheden; is niet doelgericht; motiveert zichzelf slecht; komt moeilijk op gang; kan lui en onzorgvuldig; ontmoedigt anderen; kijkt liever toe; blijft niet betrokken; soms sarcastisch en pesterig 

Hoog in C        Consciëntieus correctief; correct

taakgericht; analytisch; gedisciplineerd en accuraat met hoge kwaliteit;

 

Stelt WAAROM vragen

 

Doet: is gevoelig; accuraat; het draait om feiten; grondig analyseren; tijd geven tot nadenken; houdt van onderbouwen; is ietwat formeel; een perfectionist! stelt veel vragen; calculerend; wil redenen - het waaróm

Laat zien: op de achtergrond; structuur/ schema's/ lijstjes; sterke mening; consequent; teruggetrokken; georganiseerd; "beheerst"; het kan even duren

hekel aan: kritiek; snel beslissingen moeten nemen; hekel aan fouten

 

Spreekt: inhoudelijk; correct; weloverwogen; rustig tempo

Woorden als: nuttig; vertrouwd; is getest; hoge kwaliteit; zekerheid; garantie; zorgvuldig; gecontroleerd

 

Doel/ omgeving: is goed in mogelijke consequenties van activiteiten doordenken; check - dubbelcheck

Thuis: pietlut en geeft de kinderen de schuld


Basisbehoefte: alles grondig en correct doen

Basisangst: kritiek; falen; conflict

 

Kwaliteit: heeft oog voor detail en feiten; kan diepzinnig en bedachtzaam zijn; is ernstig en doelgericht; getalenteerd en creatief; soms filosofisch en poëtisch; idealistisch altijd; altijd perfectionistisch; geordend en georganiseerd; kan problemen van een ander oplossen; analytisch; kan geniaal, artistiek of muzikaal; altijd gewetensvol; is trouw en toegewijd; zuinig; precies en netjes; luistert naar bezwaren; tevreden met achtergrondpositie; kan heel creatief zijn;

Thuis: alles op orde

 

Uitdaging: praat te weinig of te intellectueel; is hoog gevoelig en voorzichtig; heeft veel verklaring nodig; perfectionistisch; onthoudt vooral het negatieve; is sceptisch over complimenten; heeft valse bescheidenheid; leeft soms in eigen wereld; schuldgevoelens; moeilijk tevreden; heeft behoefte aan erkenning; met regelmaat somber en zwaarmoedig; kan vijandig en wraakzuchtig zijn ; heeft een negatief zelfbeeld; selectief gehoor; planning duurt lang; wordt neerslachtig van fouten; analyse boven werk; toont slecht genegenheid

samengevat:

Bron: 

zelforganisatiefabriek.nl

Iedereen heeft van alles wel iets. De meest voorkomende stijl is S (bij 70% van de mensen). Vaak is 1 van de 4 stijlen dominant. Maar op 3 stijlen bovengemiddeld scoren kán. Scoor je hoog op alles, dan is dit een "kameleonperspectief".  Dat kost veel energie. Hiernaast, mijn eigen voorkeursstijlen. 


De clou is - hoe ga je om met de ander - het best in z’n eigen ‘taal”. En wat kun je daarin doen/ bijsturen voor een effectieve samenwerking. 

 

Een mooi voorbeeld van je communicatie afstemmen op de ander noemde Harry Slagman @StoryBusiness tijdens een workshop Storytelling. Stel, je bent op, skivakantie, en je gaat je vrienden hier iets over vertellen.

  • aan D vertel je: sta ik in m'n Borgner Parka op de piste van Aspen, Colorado ; blijk ik als beste te kunnen skiën
  • aan I: neem ik een verkeerde afslag, ga ik faliekant onderuit, en wie tref ik daar ..
  • aan S: gelukkig waren m'n spullen in orde, nu weet ik dat ik voor de volgende keer moet meenemen .., en aan
  • C: jonge, die piste had een helling van 33%, m'n Garmin-horloge attendeerde mij erop  dat ik met 43,5 km'hr een 515 mtr.  diep ravijn tegemoet ging

DISC geeft inzicht, zoals bij het Johari window (bekend van je slechte adem gebied). Het gaat om je “blinde vlek”: jou niet bekend, bij de ander wel bekend. Het gaat erom de “arena”, je open ruimte te vergroten. Benut je (onbekende) potentieel.

 

mijn DISC

 Voor teamwerk is van belang of de voorkeursstijlen passen met rol en inhoud van het werk. En is er voldoende diversiteit; krijgt iedereen de ruimte om zijn of haar kwaliteiten te benutten. Waar zijn we heel goed in; wat missen we in het team. Misschien kan iemand meer in zijn kracht komen te staan. Of moeten we op een specifieke stijl selecteren/ aannemen.

 

Voor een goede samenwerking kan elke stijl goed met de eigen stijl overweg. Ze spreken dezelfde taal. Maar met alleen “jezelf” kom je nergens. Alleen D’s levert conflict op. Met alleen I’s is het vooral gezellig. Met S’n: verandert er niets, en alleen C’s streven eindeloos naar perfectie. Alle stijlen zijn nodig. Waardeer de andere stijl.

 

Diagonale stijlen zijn vaak conflicterend. Hoewel ze in het begin nog tot elkaar aangetrokken kunnen worden

  • D 's vinden van S:       treuzelaars
  • S 'n vinden van D:       "jij houdt geen rekening met mij - zoek het maar uit"
  • I 's vinden van C:        geneuzel, van de bovenste plank, en
  • C 's vinden van I:        vrolijke chaos!

Het wordt pas écht ingewikkeld als tegenovergestelde stijlen in eén persoon naar voren komen.

DISC is een eenvoudige aansprekende tool om (gewenst) gedrag bij samenwerking te benoemen. Dit is bij Zelforganisatie nog wel eens een heikel punt. DISC voorziet hierin. DISC is geen voorspeller van gedrag. En de wetenschappelijke onderbouwing laat te wensen over. 

 

Als gedragsinstrument is DISC verwant met:

  • De Roos van Leary - een interactiemodel wat gedragingen categoriseert naar boven/ onder (dominantie/ ondergeschikt), en samen - tegen (gezamenlijk doel of tegenwerken)
  • de HBDI (Hermann Brain Dominance instrument) - geeft denkvoorkeuren op basis van 4 hersenstructuren
  • MBTI Myer Briggs Type Index - geeft persoonlijkheids types op basis van Extravert/ Introvert; Sensing/ Intuition; Thinking - Feeling; Judging - Perceiving
  • TMA Talent motivatie Analyse - brengt (meer diepgaand) persoonlijke drijfveren en talenten in beeld
  • De Clifton Strenghts (Finder) - geeft een unieke ranking van talenten die je succesvol maken; laat zien hoe je van nature denkt, hoe je je voelt en hoe je je gedraagt
  • PPA - Persoonlijke Profiel Analyse, bijna synoniem/ erg verwant aan DISC, soms een slag "gedraaid"
  • de Big Five: extravert/introvert; inschikkelijkheid, zorgvuldig/onzorgvuldig, emotioneel stabiel/instabiel en openheid voor ideeën en ervaringen.
  • en een doorontwikkelde variant hiervan HEXACO: Honest-humility, Emotionality, Extraversion, Agreeableness, Conscientiousness, Openness to Experience

 

Bron:

- webinar van Mirjam Suijdendorp, www. svppartners.nl

- webinar & artikelen van www. zelforganisatiefabriek. nl

- workshop Ellis Pranger - van den Boomen, EPB Training & coaching

 

Verander - Kleurenmodel de Caluwé

De Caluwé onderscheidt 5 manieren van denken over veranderen - aan de hand van kleuren. 
En die zijn "net" weer anders dan het kleurgebruik in DISC. Zo staat Rood in dit model juist voor de Menskant. En staat Geel in dit model voor Politiek/ machtsdenken - wat in het evouionair model weer aardig overeenkomt met Rood. 


Maak duidelijk dus met wélk model je werkt, als je met kleuren duiding geeft aan organisaties, verandering, gedrag. 

WAT KAN IK VOOR JOU BETEKENEN


Ik help (afdelings) managers en teams in productie, logististiek, dienstverlening of non-profit.

Met het realiseren van Zelforganisatie.

Met als resultaat: meer betrokkenheid, lager verzuim, verantwoordelijkheid en een beter resultaat.